Konferencja IZOLACJE 2015: Wyzwania budownictwa niskoenergetycznego dotyczące izolacji budowlanych

Konferencja IZOLACJE 2015 została zorganizowana pod hasłem „Kierunki rozwoju izolacji a wyzwania budownictwa niskoenergetycznego”. Była to już trzecia edycja konferencji poświęcona wyłącznie izolacjom budowlanym, będąca autorskim pomysłem redakcji miesięcznika IZOLACJE.

Głównymi sponsorami tego wydarzenia były firmy: Atlas, Balex Metal, Etex Builing Materials Polska, Saint-Gobain Construction Products Polska marka Isover, Knauf Insulation, Mapei Polska, Rockwool Polska oraz Sika Poland.

Honorowy patronat nad tym wydarzeniem sprawowało Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju wraz z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa oraz Instytutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych. Patronat merytoryczny konferencji pełniły następujące stowarzyszenia branżowe obecne na rynku wytwórców i wykonawców: Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości (KBiN), Mazowiecka Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, Polski Związek Producentów i Przetwórców Izolacji Poliuretanowych PUR i PIR „SIPUR”, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń SSO, Stowarzyszenie Producentów Białych Materiałów Ściennych „Białe murowanie”, Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO oraz Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad DAFA.

Patronat prasowy sprawowały: portal budowlany OBUD.PL, Grupa Sztuka-Architektury oraz  wydawnictwa branżowe: miesięczniki Administrator, elektro.info i Rynek Instalacyjny oraz dwumiesięcznik Ekspert Budowlany.

Harmonogram tego dwudniowego spotkania wypełniły trzy sesje tematyczne: „Rynek izolacji a aktualne regulacje prawne”, „Hydroizolacje” oraz „Izolacje – projektowanie i wykonawstwo (warsztaty)”. W ich trakcie omawiano wiele ważnych aspektów związanych z materiałami i technologiami izolacyjnymi wykorzystywanymi w budownictwie. Cennym ich uzupełnieniem stała się debata ekspercka, której motywem przewodnim było hasło „Kierunki rozwoju izolacji a wyzwania budownictwa niskoenergetycznego”.

Referat inauguracyjny wygłosił dr inż. hab. Dariusz Heim z Politechniki Łódzkiej oraz prezes zarządu Zrzeszenia Audytorów Polskich. Przedstawiając charakterystykę regulacji, które będą miały wpływ na rynek materiałów izolacyjnych, autor przybliżył zagadnienia związane z poziomem izolacyjności termicznej obudowy budynków w świetle rygorystycznie wzrastających wymagań budowlanych, których granice zdają się już być osiągnięte, a dalsze zaostrzanie poziomów obniżania wskaźników izolacyjności cieplnej przegród budowlanych w obliczu wartości kosztów staje się wręcz nieefektywne. Można to było dostrzec na podstawie zależności wielkości parametrów izolacyjnych na przestrzeni rocznych stosunków zysków i strat cieplnych.

Na temat aktualnych wymagań prawnych w zakresie efektywności energetycznej wypowiadał się mgr inż. Jerzy Żurawski z Dolnośląskiej Agencji Energii i Środowiska. W referacie ukazywał m.in. niekonsekwencje wymogów stanowionego prawa dotyczącego metodologii obliczania wybranych wskaźników określających charakterystykę energetyczną budynków wobec oczywistości praw fizyki nieuwzględnionych na etapie jej tworzenia. Owa niezgodność czyni te przepisy niemożliwymi do spełnienia przez projektantów.

Drugi referat tego autora, wygłoszony w kolejnym dniu, dotyczył problematyki eksploatacji budynków pasywnych w Polsce. Była to okazja do zapoznania się z jego doświadczeniami dotyczącymi ekonomiki zrealizowanych przez jego zespół przedsięwzięć. Jerzy Żurawski  przekonywał, że wszelkie błędy projektowe w konstrukcji budynku pasywnego prowadzą do trudności eksploatacyjnych. Ponadto wskazał na typowe przyczyny tych trudności, przedstawił też analizę ekonomiczną budownictwa pasywnego na przykładzie budynków użyteczności publicznej.

Dr inż. Konrad Witczak z Politechniki Łódzkiej, a jednocześnie przedstawiciel firmy Rockwool Polska, przedstawiał zależności zachodzące między rodzajami nośników energii końcowej (a więc źródłami spełnienia zapotrzebowania na ciepło sieciowe niezależnymi od budynku oraz jego projektanta) a efektywnością energetyczną budynków wielorodzinnych. Pokrótce przedstawiał m.in. analizę dostępnych w internecie wskaźników nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej deklarowanych przez dostawców tzw. ciepła sieciowego. W konkluzji zwrócił uwagę m.in. na sens prowadzenia przez projektantów dokładnych analiz obliczeniowych (nawet z użyciem programów symulacyjnych), które wspomogłyby w ich pracach warunek spełnienia wymagań technicznych opartych na wskaźnikach zapotrzebowania na energię użytkową całkowitą oraz nieodnawialną energię pierwotną, w tym także uwzględnienie parametrów komfortu użytkowania pomieszczeń.

O europejskich inicjatywach kształtujących wymagania środowiskowe dla wyrobów budowlanych mówił z kolei dr inż. Michał Piasecki z Instytutu Techniki Budowlanej. Przedsięwzięcia takie podejmowane są z uwagi na konieczność oszczędzania kurczących się zasobów surowców naturalnych i poprawiania stanu środowiska. Dla służb nadzorujących kształtowanie rynku budowlanego oznacza to podejmowanie wielu działań. Referat zawierał uwagi dotyczące m.in. przedstawienia znormalizowanych metod oceny środowiskowej wyrobów i budynków, działań agend Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (używany skrót CEN od fr. Comité européen de normalisation), organów nadzorujących jakość wyrobów budowlanych (EOTA), strategii „Europa 2020” czy deklaracji stymulowanych metodami ocen środowiskowych oraz programów edukacyjnych.

Referat pt. „Rynek izolacji a aktualne regulacje prawne” wygłosił mgr Krzysztof Milczarek – dyrektor ds. szkoleń w firmie Balex Metal, który w oparciu o izolacje typu PIR o nazwie THERMANO barwnie opowiadał o wielu przekłamaniach marketingowych dotyczących powszechnego postrzegania rozmaitych materiałów izolacyjnych, które wypacza obraz oceny materiałów budowlanych i negatywnych konsekwencjach wynikających z takiego kreowania poglądów mających odzwierciedlenie m.in. w decyzjach budowlanych obserwowanych już na etapach projektowania.

Mgr inż. Maciej Rokiel, ekspert reprezentujący firmę Atlas oraz Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa, zainteresował tematem optymalnego doboru hydroizolacji w renowacji budynków. W referacie omówił prawidłowość koncepcji prac hydroizolacyjnych, przedstawił też pokrótce właściwości materiałów wykorzystywanych na powłoki wodochronne, a także specyfikę prac związanych z wtórnymi izolacjami. Dzień później przedstawił rozwiązania systemowe firmy Atlas opracowane pod kątem poprawnej izolacji cieplno-wilgotnościowej konstrukcji tarasów usytuowanych nad pomieszczeniem ogrzewanym.

O innowacyjnej technologii SikaProof® A, która przeznaczona jest do uszczelnień przeciwwilgociowych i przeciwwodnych betonowych konstrukcji podziemnych, mówił mgr inż. Jakub Sąsiadek.  Wskazywał on na najnowsze na rynku systemowe rozwiązanie hydroizolacyjne łączące się trwale z konstrukcją, które można stosować zarówno przy izolacjach przeciwwilgociowych, jak i przeciwwodnych.

Dr hab. inż. Robert Wójcik z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie wystąpił z referatem poświęconym najnowszym trendom w ochronie przeciwwilgociowej w budynkach niskoenergetycznych, za które uznał rozwój nowych technologii w kierunku: skracania czasu aplikacji hydroizolacyjnych materiałów powłokowych, uniezależniania się od warunków pogodowych, stanu wilgotnościowego i jakości podłoża, profilowania wyrobów w celu zwiększenia przyczepności do podłoży, wydłużenia trwałości itp. oraz upowszechniania nowych rodzajów izolacji cieplno-wilgotnościowych (np. izolacje VIP). Autor przybliżył też aktualne kierunki legislacyjne zawarte w WT 2013 zmierzające do stopniowej redukcji dopuszczalnej wartości współczynników EP i U. Ich cele to m.in. osiągnięcie od 1.01.2019 r. wartości EPmax = 45 kWh/(m²·rok) dla budynków użyteczności publicznej oraz od 1.01.2021 r. wartości EPmax = 70 (65) kWh/(m²·rok) dla budynków mieszkalnych. Prelegent zwracał uwagę na wybrane aspekty uwarunkowań cieplno-wilgotnościowych (problemy wentylacji, zawilgocenia oraz ochrony termicznej).

O sposobach izolacji i ochrony konstrukcji żelbetowych z zastosowaniem nowoczesnych powłok polimocznikowych oraz przykładach ich zastosowań mówił mgr Mikołaj Alexandrowicz z firmy Mapei Polska wskazując na serię produktów PURTOP.

Kwestie sposobów wzmacniania konstrukcji budowlanych znalazły się w wystąpieniu dr. inż. Mariusza Jackiewicza z firmy Visbud-Projekt. Autor w referacie omówił nowoczesne systemy wzmocnień materiałami kompozytowymi FRP (Fibers Reinforced Polymer) i FRCM (Fibre Reinforced Cementitious Matrix), ich właściwości, zalety i przykłady zastosowań m.in. przy pracach wzmacniających i stabilizujących mocno nadwyrężone statycznie konstrukcje nośne np. sklepień i łuków obiektów zabytkowych oraz budowli narażonych na wstrząsy.

O swobodzie projektowania nowoczesnych fasad wentylowanych stawianych według technologii Equitone mówili mgr inż. Radosław Klepko i mgr inż. Mariusz Lelental. Obaj prelegenci zwracali uwagę na możliwości kreatywne systemów płyt włókno-cementowych z dużym sukcesem wpisujących się zarówno w nowoczesną architekturę, jak i w skuteczną i wydajną metodę renowacji już istniejących budynków.

Dr inż. arch. Andrzej K. Kłosak z Politechniki Krakowskiej i firmy archAKUSTIK omówił zagadnienia związane z  nowymi regulacjami w zakresie akustyki budowlanej. W skrótowej formie przedstawił najważniejsze normy, zwracając przy tym uwagę na istotne zmiany wprowadzone w trakcie prac aktualizacyjnych wraz z zakładanymi wartościami parametrów akustycznych.

O dachach zielonych mówiła mgr inż. Ewa Kosmala – dyrektor ds. technicznych w firmie Knauf Insulation. Zaprezentowała ona system Urbanscape, stanowiący innowacyjną technologię opracowaną specjalnie pod kątem konstruowania dachów zielonych w budynkach mieszkalnych, niemieszkalnych oraz w obiektach przemysłowych.

Dr inż. Aleksander Byrdy z Politechniki Krakowskiej przedstawił szczegóły wykonawcze stropodachów z izolacją termiczną układaną na krokwiach i omówił budowę i uwarstwienie takich konstrukcji oraz przedstawił zalecenia wykonawcze.

Nakrokwiowa izolacja dachu skośnego z użyciem wełny mineralnej szklanej była również przedmiotem referatu mgr. inż. Sławomira Kocura z firmy Saint-Gobain Construction Products Polska. Autor zaprezentował wprowadzane na rynek nowe rozwiązanie technologiczne marki Isover służące do renowacji dachów skośnych.

Dr inż. arch. Karolina Kurtz-Orecka z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie przedstawiła rozwiązania termomodernizacyjne dla budynków historycznych. W referacie zwróciła uwagę na zagadnienia oceny poprawności warunków cieplno-wilgotnościowych proponowanych w budynkach dawnych usprawnień termomodernizacyjnych, głównie ścian zewnętrznych izolowanych od środka, a także wskazała na konieczność prowadzenia szczegółowych analiz cieplno-wilgotnościowych dla newralgicznych stref przegród w takich obiektach.

Niektóre kierunki zmian, które można zauważyć w nowych wymagania w zakresie izolacyjności przegród budowlanych w systemach ETICS, znalazły się w prelekcji dr. inż. Mariusza Gareckiego – dyrektora działu chemii budowlanej w BASF Polska oraz członka Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń. Zwrócił on uwagę zwłaszcza na postępujący w przepisach prawnych rygor systematycznego zmniejszenia wartości współczynnika przenikania ciepła Uc dla wszystkich rodzajów budynków, co w praktyce przekłada się na wzrost grubości tradycyjnie stosowanych materiałów izolacyjnych w systemach ETICS wymuszający poszukiwanie nowych rozwiązań w zakresie ich mocowania, zwiększenia powierzchni otworów okiennych itp. Zdaniem dr. Gareckiego, konsekwencje takich rozwiązań m.in. wymuszą konieczność weryfikacji obecnych standardów w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego budynków, a także zweryfikują rodzaje stosowanych łączników i innych składników systemowych.

Projektowanie w aspekcie nowych wymagań cieplnych podłóg na gruncie oraz podłóg i stropów usytuowanych nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, nad kondygnacjami podziemnymi i w strefach międzykondygnacyjnych oraz ich złączy było tematem referatu, który zaprezentował dr inż. Krzysztof Pawłowski z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Autor zwrócił uwagę na potrzebę poprawnego kształtowania w takich środowiskach układów materiałowych w zakresie ochrony cieplno-wilgotnościowej zgodnie z aktualnymi wymaganiami dotyczącymi ochrony cieplnej i wilgotnościowej według WT 2013 oraz NFOŚiGW w zakresie budynków standardzie NF 15 i NF 40 oraz przedstawił podstawowe, normowe procedury obliczeniowe.

Autorami referatu omawiającego wybrane zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego rzutujące na rynek izolacji, który kończył program konferencji, byli dr inż. Paweł Sulik z ITB i Szkoły Głównej Służby Pożarniczej oraz dr inż. Bartłomiej Papis (ITB). Przedstawione zostały w nim wybrane wymagania z zakresu bezpieczeństwa pożarowego stawiane dachom i ścianom, w których izolacje termiczne odgrywają kluczową rolę oraz ważne informacje z zakresu rozprzestrzeniania ognia przez ściany i dachy, w tym minimalne wymagania wynikające z norm. Autorzy nie omieszkali zwrócić uwagę na niespójne zapisy wynikające z przepisów techniczno-budowlanych.

Wydarzeniem konferencji stała się debata ekspercka, której motywem przewodnim było hasło „Kierunki rozwoju izolacji a wyzwania budownictwa niskoenergetycznego”. Poprowadził ją Jarosław Guzal, redaktor naczelny miesięcznika IZOLACJE.

Uczestniczyli w niej: Maria Dreger (Stowarzyszenie na rzecz bezpieczeństwa pożarowego Nie Igraj z Ogniem, Rockwool Polska), Anna Śpiewak (Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, Austrotherm), Piotr Andrzejewski (Izba Architektów RP), Mariusz Garecki (Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń SSO, BASF Polska), Dariusz Heim (Politechnika Łódzka), Michał Kalinowski (Polski Związek Producentów i Przetwórców Izolacji Poliuretanowych PUR i PIR „SIPUR”, Steinbacher Izoterm), Henryk Kwapisz (Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej, Saint-Gobain Construction Products Polska, marka Isover), Jerzy Żurawski (Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska) oraz Jarosław Guzal (miesięcznik IZOLACJE). Punktem wyjścia do dyskusji stało się pytanie: Jak rynek izolacji zmienia się w kontekście nowych wymagań cieplnych? 

Zobacz wideorelację z debaty

Oceniając merytoryczną stronę konferencji, przyznać należy, że rozwój rynku izolacji budowlanych bardzo mocno determinują przepisy i normy budowlane. Renomowane firmy producenckie zmuszone wytwarzać wyroby budowlane zgodne z przepisami prawa dostosowują się do obostrzających się warunków, jednakże skarżą się na zjawiska występowania nieuczciwej konkurencji ze strony firm nierespektujących tych wymogów.

W dyskusjach zauważało się też wypowiedzi dotyczące efektywności eksploatacji obiektów budowlanych w warunkach permanentnego zaostrzania wymagań energetycznych. Zwracano w nich uwagę na zbliżanie się do granic opłacalności eksploatacji takich obiektów. A zatem przemysł budowlany w poszukiwaniach „złotego środka” dla efektywnej eksploatacji obiektów budowlanych musi balansować między postępem technicznym i technologicznym a siłą nabywczą klienta. A zatem przyjdzie nam jeszcze poczekać na upowszechnienie energooszczędnych superizolacji.